Ten grondslag aan zowel de oriëntalistiek als het oriëntalisme ligt dikwijls de oosterse droom. Al word ik in deze pagina’s nooit persoonlijk, voor éénmaal wil ik het toch zijn. U hebt er recht op, te weten hoe ik ertoe gekomen ben oriëntalist te worden.
.
Mijn ouderlijk huis stond op loopafstand van het Tropenmuseum in Amsterdam. Na de verplichte kerkgang op zondagochtend ging ik ’s middags graag naar dat museum. Daar was vaak iets te doen: Indra Kamajoyo danste er bij voorbeeld, of er werden Javaanse sprookjes voorgedragen, over Kancil het guitige dwerghert, of iets uit de Mahabharata. Het mooiste was als een enkele keer het gamelanorkest speelde, eventueel met wayangspel. Toen ik wat ouder was zoog ik mij vol aan de oriëntalistische boekhandel die daar was.
.
Na verloop van tijd wist ik het: ik wilde naar Java om iedere nacht de gamelan te horen spelen. Dat er ook brood op de plank moest hield me niet bezig. De beste manier om ernaar toe te werken leek me Indonesische Taal- en Letterkunde te gaan studeren. Dat zou in Leiden moeten gebeuren en ik wilde niet uit Amsterdam weg. Maar om Indonesisch te studeren moest je vroeger eerst Arabisch en Sanskriet gedaan hebben, en Arabisch kon in Amsterdam, dus als ik daar dan eens mee begon … . In dat Arabisch bleef ik hangen, hoewel het Midden-Oosten helemaal niet mijn droomwereld was. Maar bij Arabisch hoorde voor het kandidaatsexamen Semitische Talen ook Hebreeuws; dat lag me ook wel, dus ik vond het goed zo. Later kwam ik toch in Leiden terecht, waar ik nog drie jaar Indonesisch en klassiek Maleis gestudeerd heb. Sanskriet was inmiddels geloof ik afgeschaft, Javaans was me te lastig en mijn hoofdvak werd en bleef Arabisch. Egypte, waar ik terecht kwam, was allesbehalve een oosterse droom, eerder een obsessie. Na Egypte heb ik nooit meer aan Nederland kunnen wennen en ik ging nog vaak ‘terug’.
.
Waarom dat gedroom? Het was heel eenvoudig: ik was niet gelukkig met mijn werkelijke omgeving en wilde dus weg. Van koloniale verlangens was helemaal geen sprake. Ik wist best dat we Indië niet meer ‘hadden’ en hoorde om mij heen genoeg praten over het onaangename heerschap Soekarno, dat daar de scepter zwaaide. Maar dat doorbrak de droom niet.
.
Dromen was niet het enige wat ik deed: ik ging ook gewoon naar school, luisterde naar Europese muziek en leidde een normaal leven. Maar die oosterse droom was sterk genoeg om een groot deel van mijn verdere leven te bepalen, al was hij niet gericht genoeg om mij naar Indonesië te brengen.
.
Er waren ook Nederlanders die gerichter droomden en het gewoon deden. Bernard IJzerdraat (1926–1986) slaagde er gedurende de oorlog in met grote volharding zelf gamelaninstrumenten te bouwen, waarop hij met zijn groep Babar Layar o.a. in het Tropenmuseum uitvoeringen gaf. In 1956 vertrok hij naar Indonesië, waar hij onder de naam Suryabrata verder leefde als hoogleraar in de musicologie. De huidige hoogleraar Javaans in Leiden Ben Arps liet zich in Surakarta opleiden tot dalang (wayangpoppenspeler).
===============
Natuurlijk waren er talloze mensen die zich niet op grond van dromen met ‘de Oriënt’ bezighielden, maar bij voorbeeld om handel te drijven, te veroveren of te heersen. Toch kregen ook zij te maken met een Oriënt die door de dromers bij elkaar werd gedroomd.
===============
Er bestond in het Midden Oosten ook een droom van het Westen. De studenten in Egypte wisten het indertijd zeker: in Europa hoef je maar een bar binnen te lopen of je wordt aangeklampt door bereidwillige jonge vrouwen.
Arabisch
Grammatica klassiek-Arabisch 2.0
🇩🇪 Lezers van mijn tekst over klassiek-arabische grammatica zullen het hebben gezien: de nieuwste omvattende syntax van het klassiek-Arabisch dateert van 1921. Een muf onderwerp dus? Zelfs het werk aan een syntax van het Modern Standaardarabisch schijnt tot stilstand te zijn gekomen, dus die ouwe boel nog eens te meer. Maar het verlangen oude Arabische teksten te lezen bestaat in kleine kring nog steeds, al beperken de meest lezeres zich tot religieuze teksten.
Of U het gelooft of niet: om teksten te begrijpen is kennis van de grammatica onontbeerlijk. Gelukkig is nu een aantal arabisten een initiatief gestart om met moderne middelen de syntax van het oudere Arabisch weer toegankelijk te maken. Een voorlopige webpagina vindt U hier. Binnenkort zal er hopelijk een online tijdschrift ontstaan. In de woorden Frank Weigelt, de initiatiefnemer: Die Seite soll später als Online-Zeitschrift aufgebaut sein, so dass die einzelnen Beiträge als Zeitschriftenartikel zählen und ordentlich zitiert werden können. Die Zeitschrift wird lanciert, wenn der methodische Rahmen feststeht.“
Terug naar Inhoud
Huwelijkse voorwaarde in ‘Islamic State’
“De echtgenote heeft bedongen dat zij, indien de Vorst der Gelovigen [= de kalief] ermee instemt dat zij een het martelaarschap beogende activiteit verricht, daarin niet door haar echtgenoot mag worden gehinderd.”
Een bizarre stap in de richting van grotere zelfstandigheid van de vrouw. Om een zelfmoordaanslag te plegen is een vrouw dus niet afhankelijk van haar man.
Hopelijk ten overvloede: deze onzin is alleen mogelijk in Daesh (‘Islamic State’).
Terug naar Inhoud
Middelarabisch (korte definitie)
Middelarabisch (Middle Arabic) is geen taal, en ‘midddel-’ is geen chronologische aanduiding, zoals bij voorbeeld in ‘Middelhoogduits’. Het is eerder een taalniveau. Het was honderden jaren geleden de schrijftaal van mensen die het hoogste taalniveau van het Arabisch niet beheersten. Half- of driekwart ontwikkelden, maar ook joden en christenen, voor wie de taalnorm van de koran niet zo veel betekende. En mensen die het druk hadden, die het wel konden, maar die in hun leven van alledag of in het handelsverkeer geen tijd over hadden voor hamza’s, uitgangen e.d. (vgl. de huidige artsen en ingenieurs).
Zo vindt men in de teksten bij voorbeeld:
- يكتبُوا in plaats van يكتبُونَ
- عضيم in plaats van عظيم
- الرجلاَنِ يدخلوا in plaats van يدخُلُ الرجلاَنِ
- يَنْفَهِم (VIIe Stam) in plaats van يُفْهَم (passief)
In het Middelarabisch speelt de hoge norm echter altijd op de achtergrond mee. De schrijver is zich zijn zwakte of luiheid bewust. Daarom ziet men dikwijls hypercorrecties:
- لَمْ يكتبُونَ in plaats van لم يكتبُوا
- الرجلاَنِ يدخُلاَ in plaats van يدخل الرجلاَنِ oder الرجلاَنِ يدخلاَنِ
- مَشَيَت in plaats van مَشَتْ
Terug naar Inhoud
Arabisch alfabet leren
Uit bijgaande bladen onderwees ik heel vroeger het Arabische alfabet; de eerste versie was denk ik van 1979. Ik leg ze hier maar neer, dan zijn ze opgeruimd en misschien heeft iemand er nog wat aan. Er is intussen vast beter materiaal verschenen, maar misschien niet in het Nederlands. Zo vroeg beginnen met vokaaltekens is niet meer modern.
De studenten leerden het alfabet in vier weken, maar dat was natuurlijk niet het enige wat er in die vier weken geleerd werd.
Terug naar Inhoud
